"Je leert het totaalplaatje te overzien"
Avans Hogeschool wil het masteraanbod uitbreiden met ten minste 4 nieuwe opleidingen. De master Material & Energy Transition (MET) moet al in 2024 van start gaan. Waarom gaan we meer masters aanbieden? En waarom juist deze? We vroegen het Milou van Harsel (projectteamlid masters) en Han van Osch (projectleider voor de master MET). “Het werkveld zit echt te wachten op deze professionals”, weet Milou.
Avans biedt op dit moment 2 masteropleidingen aan: Master of Arts in Animation en Master of Arts in Fine Art & Design. In september 2024 volgt dus de master MET, waarin het thema duurzaamheid wordt belicht vanuit een technisch perspectief. In 2025 moeten nog zeker 3 nieuwe masters starten.
Milou, is een master niet vooral iets voor een universiteit?
Milou: “Zeker niet. In de samenleving spelen steeds grotere, complexere vraagstukken. Hbo-masters spelen daar op in door professionals op te leiden die met deze vraagstukken kunnen omgaan. We slaan een brug tussen de beroepspraktijk en wetenschap, en vice versa. En tussen verschillende praktijken.”
“Daarnaast willen hbo-bachelorstudenten vaak verder studeren op masterniveau. Door ons onderwijsaanbod uit te breiden, voorzien we in die behoefte. Zo geven we verder invulling aan het thema ‘leven lang ontwikkelen’. Een uitgangspunt van de Ambitie 2025 van Avans.”
En waarom juist deze masters?
Milou: “Avans heeft 4 zwaartepunten aangewezen en daaraan 4 Centres of Expertise (hierna: CoE’s, red.) gekoppeld. Binnen de zwaartepunten staan stuk voor stuk vraagstukken centraal waaraan Avans een bijdrage wil leveren. De masters koppelen we aan deze zwaartepunten.”
"Je leert dat je anderen nodig hebt om complexe vraagstukken op te lossen"
Milou van Harsel, Projectteamlid masters“Zo is de master MET verbonden aan het zwaartepunt Technologische Innovatie in Energie- en Materiaaltransitie en aan het CoE Biobased Economy, dat overigens in juni een nieuwe naam krijgt. Studenten betrekken we zo bij het onderzoek en (docent-)onderzoekers bij het onderwijs. Die kennis nemen ze mee naar de beroepspraktijk. Dat bedoel ik bijvoorbeeld met die verbinding tussen de praktijk en wetenschap.”
“Daarnaast werken we aan een master over het onderzoeksthema Artificial Intelligence (AI).”
Stel: ik volg een hbo-bacheloropleiding. Wanneer is een masteropleiding bij Avans interessant?
Milou: “Als je verdieping zoekt op een bepaald domein, onderzoekend bent en maatschappelijke impact wil maken. En misschien wel het belangrijkste: je werkt graag samen met studenten met een andere achtergrond. Het gaat namelijk om cross-sectorale masters, dus verschillende disciplines komen bij elkaar. Zo leer je onder andere om vanuit meerdere perspectieven te kijken naar vraagstukken, maar ook dat je anderen nodig hebt om complexe vraagstukken op te lossen.”
Han: “Als ik dat vertaal naar MET: dat kan bijvoorbeeld interessant zijn na je opleiding Werktuigbouwkunde, Elektrotechniek of Chemische Technologie. Je leert complexe problematieken op te lossen en transities vorm te geven, omdat je het totaalplaatje overziet. Veel studenten hebben een brede interesse én de drive om vanuit die volle breedte iets te veranderen. Dat zien we nu al bij de bacheloropleiding Mechatronica. Daar komen ook verschillende disciplines samen.”
"Studenten en alumni moeten de traditionele denkcultuur bij hun werkgevers doorbreken"
Han van Osch, Projectleider voor de master Material & Energy TransitionWat kunnen hbo-masterstudenten na hun opleiding verwachten?
Milou: “Allereerst nemen ze hun specifieke expertise mee naar hun werkgevers. Daarnaast zijn zij straks de schakel tussen verschillende partijen. Bijvoorbeeld tussen de beleidsmakers en de werkvloer, maar ook tussen professionals met verschillende expertises. Ze zijn de spin in het web, omdat ze meerdere ‘disciplinaire talen’ spreken. Om dat weer te vertalen naar MET: als je de master hebt afgerond, breng je natuurlijk je technische expertise mee. Maar je hebt óók kennis van en oog voor de beleidsmatige kant, de sociale kant, financiële aspecten én de keten waarin je opereert.”
Han: “Neem het thema netcongestie: vraag en aanbod van elektriciteit zijn nu niet op elkaar afgestemd, zeker niet met alle privéaanbieders via zonnepanelen. Dat probleem kun je heel technisch benaderen, maar mensen moeten ook hun gedrag veranderen. En economische modellen moeten worden aangepast. Dit is dus bij uitstek een probleem dat alle spelers samen moeten oplossen. Gemeenten zijn op zoek naar mensen die dat overzien.”
“Laatst was hier iemand van de provincie Noord-Brabant. Hij gaf aan dat studenten die MET hebben afgerond aan de slag kunnen in een beleidsrol. Omdat ze met hun technologische kennis weten wat er nodig is en de taal spreken van de technologische bedrijven waarmee ze aan tafel zitten.”
Over MET gesproken: wat is de missie van deze master?
Han: “Om het materiaal- en energieverbruik te verminderen en te veranderen. Ten eerste door bij te dragen aan praktijkgericht onderzoek. Daarnaast willen we dat onze studenten en alumni hun werkgevers gaan stimuleren om aan de slag te gaan met de materiaal- en energietransitie. Door de traditionele denkcultuur te doorbreken en de innovatiekracht te vergroten. Dat is keihard nodig.”
De materiaal- en energietransitie speelt niet alleen in Noord-Brabant of in Nederland. Het speelt wereldwijd. Zijn we overal het wiel opnieuw aan het uitvinden?
Han: “Toevallig stuurde ik net een e-mail naar de internationale netwerken waar ik deel van uitmaak. Want ook samenwerken in een wereldwijde community is key om dit vraagstuk op te lossen. Studenten gaan straks de beste learnings wereldwijd vertalen naar hun eigen context. Niet voor niets hebben we ervoor gekozen om deze opleiding in het Engels aan te bieden.”
Staan de materiaal- en energietransitie niet los van elkaar?
Han: “Integendeel! Voor de productie van materiaal heb je ontzettend veel energie nodig. En om een energietransitie te realiseren is veel innovatie rond materiaal nodig. Dat is een continu samenspel.”
Wat is de meerwaarde van deze master voor docenten?
Han: “Er zijn veel docenten die onderdeel willen zijn van het masterteam. Ze krijgen de kans om zich te verdiepen en om interdisciplinair samen te werken, net als studenten. Daarnaast zien docent-onderzoekers nu kans om hun onderzoekstrajecten meer diepgang te geven en studenten te betrekken bij hun onderzoek. Bij ons CoE werken naast docent-onderzoekers ook steeds meer onderzoeker-docenten. Een wezenlijk verschil, want dit zijn in de eerste plaats onderzoekers die daarnaast lesgeven. Ook zij zien deze master als een megakans.”
En de toegevoegde waarde voor het werkveld?
Milou: “Het werkveld zit echt te wachten op professionals die aan de slag gaan met deze complexe praktijkvraagstukken, waar meerdere disciplines en actoren samenkomen. Professionals die onderzoekend vermogen en ontzettend veel technische kennis hebben, maar beseffen dat er meer nodig is dan die specifieke kennis. Zo kunnen ze écht impact creëren en bijdragen aan het oplossen van de vraagstukken die spelen.”
"We willen zo veel mogelijk mensen betrekken bij de maatschappelijke vraagstukken en ons onderwijs"
Milou van Harsel, Projectteamlid mastersHan: “De maatschappij wordt complexer. We kunnen niet meer allemaal naast elkaar ons eigen ding blijven doen. Er is behoefte aan mensen die complexe vraagstukken kunnen overzien. Overigens heeft het werkveld daarnaast ook nog steeds behoefte aan timmermannen, elektriciens en andere vakmensen met specifieke expertise. Die blijven nodig.”
Wat zijn jullie ambities op langere termijn?
Han: “Het zou mooi zijn als we MET ook in deeltijd gaan aanbieden. Omdat we zo intensief samenwerken met onze praktijkpartners, weten we dat er onder professionals veel interesse is in deze master.”
Milou: “In bredere zin willen we als masterinstituut een lerend instituut zijn, niet alleen voor masterstudenten. We willen zo veel mogelijk mensen betrekken bij de maatschappelijke vraagstukken die spelen en het onderwijs dat we aanbieden. Denk aan masterclasses voor een breder publiek. Zowel binnen Avans – bijvoorbeeld geïnteresseerde docenten – als daarbuiten zijn genoeg mensen die misschien niet de hele master willen of kunnen volgen, maar wel geïnteresseerd zijn in een thema zoals de materiaal- en energietransitie. Hen willen we ook de ruimte geven om bepaalde onderdelen te volgen, ook in het kader van ‘leven lang ontwikkelen’. Van hun perspectieven leren wij ook weer.”
Tot slot: wanneer kunnen studenten zich aanmelden?
Han: “We verwachten komende winter definitief groen licht te krijgen van de overheid. Dan start de werving.”