De vruchten van digitaal toetsen

Avans wil haar onderwijs laten meegroeien met de ontwikkelingen in de maatschappij. Die zijn in volle gang en vragen om een nieuwe vormgeving van het onderwijs. Kijk maar naar digitalisering en flexibilisering: die bouwen we steeds verder uit bij Avans. Bijvoorbeeld door digitaal toetsen.

  • Tags Onderwijs

Wendy Stubbe, voorzitter van de toetscommissie en Anita Korporaal, onderwijskundig adviseur bij de opleidingen Accountancy en Finance & Control in ’s-Hertogenbosch, zijn daar al helemaal in thuis. Zij delen hun kennis en ervaringen over digitaal toetsen graag, zodat ook de andere opleidingen binnen Avans daar sprongen in kunnen maken. Want digitaal toetsen is hard op weg om de nieuwe standaard te worden, zeker in deze tijd. En dat is niet zomaar. Docenten én studenten plukken er de vruchten van.

Online toetsing kansrijk

Wendy: “We hadden al ervaring met digitaal toetsen via Remindo. We zijn meegegaan met de pilots voor het online toetsingssysteem Remindo. Dat sloot al goed aan bij de onderwijsfase waarin wij zaten. En in coronatijd hebben we nog meer toetsen naar Remindo-toetsen omgezet en we hebben daarbij diverse maatregelen genomen om fraude tegen te gaan. Hierdoor hebben we ondanks corona alle toetsen in het studiejaar af kunnen nemen.”

“Digitaal toetsen heeft voordelen is onze ervaring. Aan de achterkant komt het de kwaliteit van toetsing ten goede. Je kunt een heldere uitvoerige toetsanalyse uitvoeren. Dat levert waardevolle informatie op, zoals de slagingspercentages en statistische gegevens. Op basis daarvan stellen we dan de resultaten vast”, vertelt Anita. “Zo leer je van toetsen en kun je die verbeteren. De beoordeling van toetsen is anoniem en daarmee wellicht objectiever”, aldus Wendy. “Bovendien verzamel je vragen en casussen in een database. Daarin ontdek je nieuwe en authentieke toetsvormen. Bijkomend voordeel is de efficiëntie van digitale toetsafname; studenten met bijzondere omstandigheden maken de toets ook mee, zonder veel extra werk zoals printen. En docenten hoeven geen handschriften meer te ontcijferen.”

De organisatie van digitaal toetsen: Verzamel expertises

Parallel aan de ervaringen die Accountancy en Finance & Control hebben met digitaal toetsen, loopt de organisatie van digitaal toetsen. Hoe richt je die in? Bij de opleidingen zorgt de toetscommissie voor een gestroomlijnde procedure om toetsen op te stellen en af te nemen. “Zet diverse specialismen om tafel: laat de toetscommissie en toetsorganisatie elkaar aanvullen”, luidt het advies van Wendy en Anita.

“We werken met competentiegroepen bevolkt door groepen docenten met een eigen specialisme. Dat werkt goed. Als de toetsen zijn samengesteld door de examinator (een docent), volgt een screening. Een andere collega screent de toets om te checken of de toets bijvoorbeeld haalbaar is binnen de tijd en aansluit op de leerdoelen en lesplanning. De toetscommissie screent steekproefsgewijs en let vooral op betrouwbaarheid en validiteit. En Anita adviseert als onderwijskundig adviseur de toetscommissie en begeleidt docenten in de kwaliteit van toetsen. De examencommissie beoordeelt of de toets voldoet aan de kwaliteitsnormen.

Ieder blok hebben we een strategisch toetsoverleg met al deze partijen. Maar naast de inhoudelijke check hebben we ook medewerkers die zich buigen over de organisatie en planning. Zoals het Academiebureau. Na de toets volgt een toetsanalyse met alle beoordelaars. Op basis van statistische gegevens, zoals slagingspercentages, stellen we de definitieve resultaten vast.” 

In coronatijd zijn de lijnen steeds korter geworden: “De toetscommissie heeft een duidelijkere rol. Zij hebben tijdelijk een aparte projectgroep opgericht die bestond uit de voorzitter van de toetscommissie, een vertegenwoordiger vanuit het docententeam, de onderwijscommissie en onderwijskundig adviseur Anita. Het is zo belangrijk om het gesprek aan te gaan. Wat past het beste bij onze opleiding, studenten en docenten? En is dat mogelijk? Dat heeft absoluut een meerwaarde. De projectgroep is weer opgeheven, maar de korte lijnen en gesprekken blijven.”

Beslisboom Toetsen op afstand

Anita is als onderwijskundig adviseur van het LIC achter de schermen betrokken bij het ontwerpen van toetsen. Ze legt uit: “Voor Avans is de Beslisboom Toetsen op afstand opgesteld met daarin stappen voor hoe te kijken naar andere toetsingsmogelijkheden als toetsen op locatie deels niet meer mogelijk is. Ik denk dan mee met de academie over de aanpassing van toetsen en kijk bijvoorbeeld naar andere toetsvormen. Ook adviseer ik over maatregelen om de betrouwbaarheid bij digitaal toetsen op afstand te versterken.

Deze beslisboom biedt veel handvaten voor alle opleidingen. Docenten kunnen met behulp van de beslisboom in overleg met de toetscommissie een verantwoorde keuze maken voor aanpassing van de toets. Met behulp van de beslisboom is bijvoorbeeld in het tweede jaar een kennistoets getransformeerd in een opdracht. En in de eindfase van de opleidingen zijn we van schriftelijke naar mondelinge assessments gegaan.”

Communicatie op orde

Naast de inhoud en organisatie speelt communicatie naar studenten en docenten ook een grote rol bij succesvol toetsen in de coronaperiode. “Houd de studenten en docenten dicht bij je”, vertelt Wendy. “Zij willen weten waar ze aan toe zijn. Dat kan al via een berichtje op Blackboard waarin je ze een update geeft over de toetsvormen van de vakken. Per periode hebben we ook een handleiding voor docenten opgesteld over de verschillende typen toetsen. En ieder blok nemen we een studenten- en docentenevaluatie af. Uit een van de evaluaties die we al hebben gedaan bleek dat sommige studenten online onderwijs niet prettig vinden, maar dat ze wel blij zijn dat toetsen zijn doorgegaan, zodat ze geen studievertraging oplopen.”